Татарстанда чүп чыгаруга тарифлар: түләү кем тарафыннан көйләнә һәм ничек исәпләнә
Татарстанда каты коммуналь калдыклар белән эш итү өлкәсендәге коммуналь хезмәтләр өчен түләү ничек исәпләнә? 2025 елда нинди тарифлар гамәлдә? Ни өчен чүп-чар чыгарган өчен түләү артачак? Бу һәм башка сорауларга «Татар-информ»га биргән интервьюсында ТР Тарифлар буенча дәүләт комитеты рәисенең беренче урынбасары Лариса Хәбибуллина җавап бирде.
Татарстанда чүп чыгаруга тарифлар: түләү кем тарафыннан көйләнә һәм ничек исәпләнә
Лариса Хәбибуллина Татарстанда ККК белән эш итү өлкәсендә коммуналь хезмәтләр өчен түләүнең ничек исәпләнүен аңлатты
«Кулланучыларның ККК өлешендә шартнамә мөнәсәбәтләре бары тик региональ оператор белән генә мөмкин»
Лариса Васильевна, Татарстанда ККК әйләнеше өлкәсендә нинди тарифлар җайга салына?
«Җитештерү һәм куллану калдыклары турында» федераль закон нигезендә ТР Тарифлар буенча дәүләт комитеты ККК белән эш итү өлкәсендә чик тарифларны билгели:
- ККК белән эш итү буенча региональ оператор хезмәтенә бердәм тариф;
- ККК эшкәртүгә тариф;
- ККК зарарсызландыруга тариф;
- ККК күмүгә тариф;
- энергетик утильләштерүгә тариф билгеләү.
Региональ оператор хезмәтләренә бердәм тарифны билгеләгәндә аның каты коммуналь калдыкларны утильләштерүгә киткән чыгымнары исәпкә алынмый.
Әйдәгез аңлатыйк, ККК белән эш итү өлкәсендә операторлар һәм төбәк операторлары арасында аерма нәрсәдә?
ККК белән эш итү операторы – каты коммуналь калдыкларны җыю, ташу, эшкәртү, утильләштерү, зарарсызландыру һәм күмү эшчәнлеген гамәлгә ашыручы шәхси эшкуар яисә юридик зат.
ККК белән эш итү буенча региональ оператор – әлеге чүпне конкрет регоператор эшчәнлеге зонасындагы урыннарда барлыкка китерүче һәм туплаучы милекчеләр белән ККК белән эш итү буенча хезмәтләр күрсәтүгә шартнамә төзергә тиешле юридик зат. Шул рәвешле, соңгы кулланучыларның каты коммуналь калдыклар өлешендә килешүле мөнәсәбәтләр бары тик төбәк операторы белән генә мөмкин.
Калдыкларны ташуга тарифлар җайга салынамы?
Калдыкларны транспортлауга тарифлар аерым билгеләнми. Каты көнкүреш калдыкларын транспортлау чыгымнары төбәк операторлары чыгымнары составына кертелгән.
ККК белән эш итү операторы – каты коммуналь калдыкларны җыю, ташу, эшкәртү, утильләштерү, зарарсызландыру һәм күмү эшчәнлеген гамәлгә ашыручы шәхси эшкуар яисә юридик зат.
«Төбәк операторы билгеләнгән тарифтан түбәнрәк бәя кулланырга мөмкин»
Татарстанда ККК белән эш итү өлкәсендә коммуналь хезмәтләр өчен түләү ничек исәпләнә?
Сортировкаланган калдыклар аерым тупланганда торак урыннарда кулланучылар өчен түләү күләме калдыклар тутырылган контейнерлар күләме нигезендә билгеләнә. Регоператор калдыкларны чүп ташу машинасына төягәннән алып ККК өчен, шулай ук төяү урыннарын җыештыру өчен җаваплы.
Халык өчен чыгарылган чүп-чар факты буенча түләү бары тик сортировкаланган калдыкларны аерым туплау системасын керткәндә генә мөмкин, ә калган очракларда норматив исәпләмәләрен кулланабыз.
Татарстанда төбәк операторлары хезмәтләренә нинди тарифлар расланган? Мәгълүмат нинди ресурста бастырылган?
2025 елга төбәк операторлары өчен чик тарифлар 2024 ел ахырында ТР Тарифлар буенча дәүләт комитеты карарлары белән расланган һәм ведомствоның рәсми сайтында бастырылган. Алар түбәндәге күләмнәрдә билгеләнгән:
Көнбатыш зона («Торак-коммуналь хуҗалык предприятиесе» идарәче компаниясе):
- 2025 елның 1 гыйнварыннан 2025 елның 30 июненә кадәр – 549,58 сум/куб.м (ӨХС исәпкә алып);
- 2025 елның 1 июленнән 2025 елның 31 декабренә кадәр – 598,49 сум/куб.м;
Көнчыгыш зона («Гринта»):
- 2025 елның 1 гыйнварыннан 2025 елның 30 июненә кадәр – 549,55 сум/куб.м;
- 2025 елның 1 июленнән 2025 елның 31 декабренә кадәр – 614,95 сум/куб.м.
ККК белән эш итү өлкәсендәге хезмәтләр өчен түләүне исәпләгәндә ТР Тарифлар буенча дәүләт комитеты билгеләгәннән аерылып торган тариф кулланыла аламы?
ККК белән эш итү өлкәсендә эшләр якларның килешүендә билгеләнгән бәяләр буенча башкарыла, ләкин алар ил субъекты башкарма хакимиятенең вәкаләтле вәкилләре билгеләгән чик тарифлардан артмаска тиеш. Шул рәвешле, төбәк операторы билгеләнгән тарифтан түбәнрәк бәя куллана ала.
Сортировкаланган калдыклар аерым тупланганда торак урыннарда кулланучылар өчен түләү күләме калдыклар тутырылган контейнерлар күләме нигезендә билгеләнә
«ККК күмү һәм эшкәртүгә чыгымнар, шулай ук транспорт чыгымнары артты»
Ни өчен төбәк операторлары барлыкка килү белән ККК белән эш итү өлкәсендә хезмәт күрсәтү бәясе артты?
Базарда региональ операторларның әлеге төр хезмәт күрсәтүләре барлыкка килгәннән соң бәянең артуы республиканың барлык авыл җирлекләрендә ККК белән эш итү хезмәтләрен колачлауга (күләмнең уртача 50% ка артуы), димәк, ККК күмүгә һәм эшкәртүгә чыгымнарның артуына һәм транспорт чыгымнарының артуына; «экологик салым» НВОС өчен түләүнең барлыкка килүенә; региональ операторларның үз чыгымнарының барлыкка килүенә; туплау нормативлары белән бәйле Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты карары белән элек кулланылганнардан югарырак билгеләнгән. Шулай ук кулланучылар төркемнәре арасында арадаш субсидияләүне бетерүгә бәйле рәвештә – элек сәнәгать предприятиеләреннән каты көнкүреш калдыкларын җыю, чыгару һәм күмүнең гомуми бәясе 1500 сум/куб.м. кадәр җитә иде. Хәзерге вакытта тариф барлык кулланучылар төркемнәре өчен бердәм билгеләнгән.
Ни өчен 2025 елда чүп чыгаруга тарифлар артты?
Тарифлар үзгәрүгә илнең социаль-икътисадый үсеше фаразына бәйле берьюлы берничә фактор йогынты ясады:
- куллану бәяләре индексының үсеше, ул 2025 елда 5,8% дәрәҗәсендә фаразлана;
-2024 елда ягулыкка бәяләр күтәрелүен исәпкә алып, ягулык-майлау материалларына бәяләр арту;
- сату итү үткәрү нәтиҗәсендә төзелгән шартнамәләрдә билгеләнгән бәяләрнең артуы;
- төп җитештерү һәм цех персоналының хезмәт хакын күтәрү;
- каты коммуналь калдыкларның транспорт агымнарын юнәлтү;
- ККК күмү полигоннарын ябу;
- ККК белән эш итү буенча яңа объектларны файдалануга тапшыру.
Базарда төбәк операторларының әлеге төр хезмәт күрсәтүләре барлыкка килгәннән соң бәянең артуы республиканың барлык авыл җирлекләрендә ККК белән эш итү буенча хезмәт күрсәтүләрнең колачлануына бәйле
«ККК өчен хезмәт күрсәтүне яңадан исәпләү өчен төбәк операторына документлар исемлеген күрсәтергә кирәк»
ККК туплау нормативлары нинди документта беркетелгән?
Каты коммуналь калдыкларны туплау нормативлары Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының «Татарстан Республикасында каты коммуналь калдыкларны туплау нормативларын раслау турында» 2016 елның 12 декабрендәге 922 номерлы карары белән расланды. Туплау нормативларының әһәмияте буенча консультацияне Татарстан Республикасы Төзелеш, архитектура һәм торак-коммуналь хуҗалыгы министрлыгында алырга мөмкин.
ККК белән эш итү өлкәсендә эшләүче оешмалар кешеләр өчен ачык кулланылышта нинди мәгълүмат бастырырга тиеш?
ТР Тарифлар буенча дәүләт комитетының рәсми сайтында «Мәгълүмат ачу» бүлегендә оешмалар турында гомуми мәгълүмат, ККК белән эш итү өлкәсендә чик тарифлар, финанс-хуҗалык эшчәнлегенең төп күрсәткечләре һәм инвестицион программалар бастырыла.
Көтелмәгән вәзгыятьтә, мәсәлән, янгын очрагында ККК белән эш итү буенча хезмәт күрсәтү бәясен яңадан исәпләү өчен йортларда яшәүчеләргә нинди документлар кирәк булачак?
ККК өчен хезмәт күрсәтүне яңадан исәпләү өчен региональ операторга документлар исемлеген күрсәтергә кирәк:
- яңадан исәпләү өчен гариза;
- Гадәттән тыш хәлләр министрлыгының Янгын инспекциясе тарафыннан бирелгән белешмә, анда торак объектның зарарлану дәрәҗәсе күрсәтелгән булырга тиеш;
- торак объектын яшәү өчен яраксыз дип тану турында торак комиссиясе документлары, тиешле нигезләр һәм даталар күрсәтелгән булырга тиеш. Гаризаны һәм документларны БИХҮ – «Татэнергосбыт» АҖ бүлекчәләре аша яисә турыдан-туры хезмәт күрсәтүче төбәк операторына җибәрергә кирәк.
«ПЖКХ» ИК төп офисы Казанда, Родина ур., 8 й., 10 оф. урнашкан. Электрон почта: operator@rtro.ru.
«Гринта»ның төп офисы Казанда, Бутлеров ур., 21, оф. урнашкан. Электрон почта: info@greenta.su.
Тулырак: https://www.tatar-inform.ru/