Дәүләт комитетында электр челтәре комплексында актуаль мәсьәләләр турында фикер алыштылар
2024 елның 2 августында Александр Груничев рәислегендә Татарстан Республикасы Тарифлар буенча дәүләт комитетының квартал коллегиясе узды. Утырышның төп темасы электр челтәре комплексындагы заманча шартлардагы актуаль мәсьәләләр булды. Утырышта Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты вәкилләре, республика министрлыклары һәм ведомстволары җитәкчеләре, җирле үзидарә органнары, җайга салына торган предприятиеләр, шулай ук тарифларны дәүләти җайга салу өлкәсендә Россия Федерациясе субъектларының башкарма хакимият органнары катнашты.
Дәүләт комитеты рәисе чыгышын башлаганда электр энергетикасы — Россия сәнәгать секторының мөһим фундаменталь тармагы, ул икътисадый секторда мөһим урынны алып тора, фәнне, техниканы, табигать ресурсларын эшкә җигәчәк, дип ассызыклады. Предприятиеләрнең эш нәтиҗәлелеге һәм тулаем халык хуҗалыгының торышы, производстволарда җитештерүчәнлек һәм җәмгыятьнең социаль үсеше, фәнни-техник прогресс хәрәкәте һәм ил халкының уңайлы тормышын тәэмин итү аның үсеш дәрәҗәсенә бәйле. Тармак икътисадның фундаменталь нигезе сыйфатында товар продукциясенә һәм хезмәт күрсәтүләргә бәяләрне исәпләү өчен база булып тора. Ил энергетикасында электр челтәре комплексының роле Россия икътисады өчен электр энергиясенә һәм тармакның инвестицион җәлеп итүчәнлеген тәэмин итә торган электр энергиясен тапшыру тарифлары буенча максималь нәтиҗәле челтәр инфраструктурасын оештыру юлы белән кулланучыларны ышанычлы, сыйфатлы һәм һәркем файдалана алырлык энергия белән тәэмин итүдән гыйбарәт.
Татарстан Республикасы электр челтәре комплексын җайга салу һәм перспективалар турында Дәүләт комитеты рәисе урынбасары Сергей Павлов сөйләде. Шулай ук спикер Дәүләт комитетының «казан» кулланучыларын энергия белән тәэмин итүнең төбәк шартларын объектив һәм тулы бәяләүне исәпкә алып, һәр төбәк өчен аркылы субсидияләүнең чик зурлыклары күләмен яңадан карауга кайтырга кирәклеге турындагы тәкъдимнәрен әйтте. Алга таба, территориаль челтәр оешмаларының инвестиция программаларын финанслауның мәҗбүри чыганагы буларак электр энергиясен югалтулар өчен түләүгә чыгымнар экономиясен максатчан файдалануны билгеләү өлешендә төп средстволарны амортизацияләү кебек үк, электр энергиясен тапшыру хезмәтләренә тарифлар үсешен тоткарлау һәм арадаш субсидия күләмен киметү максатларында Россия Федерациясе Хөкүмәтенең «Җайга салына торган бәяләр өлкәсендә бәя кую турында» 29.12.2011 ел, № 1178 карары белән расланган Электр энергетикасында җайга салына торган бәяләр (тарифлар) өлкәсендә бәя кую нигезләренә үзгәрешләр кертергә тәкъдим ителә. Һәм территориаль челтәр оешмаларының исәп-хисап табышын билгеләгәндә электр энергиясе югалтуларын түләү чыгымнарын исәпкә алмаска, ә ФСК хезмәтләре өчен түләмичә челтәрләрне карап тоту чыгымнарын гына исәпкә алырга. Гарантия бирүче тәэмин итүчеләрнең исәп-хисап табышын билгеләгәндә сатып алына торган электр энергиясе (куәте) бәясен төшереп калдырырга. Чыгымнар составына территориаль челтәр оешмалары һәм гарантияле тәэмин итүчеләр өчен исәп-хисап табышына карата табышка салым түләүгә чыгымнарны компенсацияләүне кертмәскә.
«Бүген Коллегия үткәрү электр челтәре комплексының гамәлдәге торышын тикшерү һәм бәяләү, аның республиканың электр энергетикасы тармагындагы ролен актуальләштерү, шулай ук аның нәтиҗәле эшләвенә һәм үсешенә комачаулый торган проблемаларны ачыклау зарурлыгына бәйле. Дискуссия барышында катнашучылар бу мәсьәләләрне җайга сала торган законнарны камилләштерү буенча тәкъдимнәр турында фикер алышачаклар», –дип өстәде спикер Александр Груничев.
ТР Тарифлар буенча дәүләт комитеты рәисе искәрткәнчә, электр энергетикасы өлкәсендә актуаль мәсьәлә булып җайга салучы килешүләрне гамәлгә ашыру механизмы тора. Мондый килешүләр территориаль челтәр оешмалары һәм төбәк тариф органнары арасында төзелә һәм Россия МКФХ белән мәҗбүри килештерелергә тиеш. Килешү төзелгәннән соң, ТЧО электр энергиясен тапшыру буенча хезмәт күрсәтергә, кирәкле план күрсәткечләренә ирешергә, шулай ук билгеләнгән инвестиция программасын үтәргә тиеш. Җайга салучы орган үз чиратында озак сроклы тарифларны (кимендә 5 елга) раслый. Җайга салу килешүләренең эш принцибы – «инвестицияләргә алмашка тариф». Новгород, Омск өлкәләре һәм Чечен Республикасы Россия төбәкләре арасында беренче булып җайга салу килешүләрен төзегәнлектән, Новгород өлкәсеннән җайга салу органы коллегия көн тәртибе кысаларында үз тәҗрибәсе белән уртаклашырга тиеш. Катнашучылар электр энергетикасы өлкәсендә җайга салу килешүен төзү практикасы буенча актуаль мәсьәләләрне карадылар, алар турында Новгород өлкәсенең Тариф сәясәте комитеты рәисе Виталий Павленко аңлатты.
Җайга салу килешүен төзү тәҗрибәсе турында Түбән Новгород өлкәсенең Тарифлар буенча төбәк хезмәте җитәкчесе урынбасары Галина Топникова сөйләде.
Утырышта Татарстан Республикасы энергосистемасын үстерүнең актуаль мәсьәләләренә аерым игътибар бирелде, алар турында «Бердәм энергетика системасының система операторы» АҖ филиалы Татарстан Республикасының төбәк диспетчерлык идарәсе директоры вазыйфаларын башкаручы Владимир Шумилкин сөйләде.
Белешмә: «Бердәм энергетика системасының система операторы» АҖ Россиянең Бердәм энергетика системасында берүзе үзәкләштерелгән оператив-диспетчерлык идарәсен гамәлгә ашыра, аның тотрыклы эшләвен тәэмин итә, шулай ук илнең электр энергетикасы системаларының перспективалы үсешен планлаштыру өчен җавап бирә. Система операторы структурасына 7 филиал бар – берләштерелгән диспетчерлык идарәләре һәм 49 филиал – төбәк диспетчерлык идарәләре.
Чыгыш ясаучыларның докладлары һәм презентацияләре белән тулырак итеп монда танышырга мөмкин.